Wat is gender?

Een vader en zijn zoon raken betrokken bij een zwaar auto-ongeval. De vader is op slag dood, maar zijn zoon kan nog net op tijd naar het ziekenhuis gebracht worden. Daar aangekomen houdt de chirurg halt en roept: “Stop. Ik kan deze jongen niet opereren, want dit is mijn zoon.” Hoe kan dat?

De chirurg is de moeder van de jongen, de chirurg is een vrouw.

Als je niet tot die oplossing kwam, dacht je misschien aan een van de andere mogelijkheden, zoals een adoptievader, homokoppel, transgender, pluspapa, culturele vader of voogd. Het zijn allemaal realistische antwoorden. Dat de chirurg niet een vader, maar ook een moeder kan zijn, komt vaak niet als eerste op bij mensen.

Als we het woord chirurg horen, denken velen van ons onmiddellijk aan een man. Chirurg klinkt immers mannelijk. Onbewust linken we bepaalde beroepen (maar ook eigenschappen en talenten) aan een bepaald biologisch geslacht. En dat ‘linken’ is waar gender om gaat. Denk aan hoe snel het antwoord ‘de moeder’ zou zijn als er sprake was geweest van ‘de verpleegkundige’ in plaats van ‘de chirurg’.

Als ook jij (eerst) aan een man dacht, betekent dat niet dat je iets hebt tegen vrouwelijke chirurgen of gelijke kansen. Het toont gewoon hoe sterk clichés in ons denken verankerd zijn. Als je van kinds af aan enkel mannelijke chirurgen en vrouwelijke verpleegkundigen te zien krijgt, is dat wat je hersenen opslaan en waar ze naar teruggrijpen bij zo’n raadsel.

Nu je dit weet, vind je het antwoord op onderstaande raadsels vast veel sneller!
 

Het woord ‘gender’ verwijst naar:

• ideeën, verwachtingen en normen die aan mannen en vrouwen worden toegekend;
• verwachtingen over wat het betekent om een jongen of een meisje te zijn;
• wat als ‘mannelijk’ of ‘vrouwelijk’ wordt beschouwd;
• welke opties en mogelijkheden we voor vrouwen en mannen zien;
• wat het voor een maatschappij betekent om man of vrouw te zijn.

Gender refereert aan de kenmerken, eigenschappen, talenten, verwachtingen … die we toekennen aan vrouwen en mannen. Met andere woorden: wat noemen we ‘mannelijk’? Wat vinden we eerder ‘vrouwelijk? Gender gaat hierbij uit van een strikte opdeling tussen mannelijk en vrouwelijk.

Worden meisjes zorgend geboren? Hebben jongens van kleins af aan een wiskundeknobbel? Waarom zijn er nog steeds meer vrouwen die deeltijds gaan werken? Zijn alle mannen gek op voetbal? Deze vragen hebben allemaal betrekking op gender en niet op sekse. Je wordt immers geboren met een bepaald biologisch geslacht, en gender krijg je mee van de samenleving waarin je geboren wordt.

Klik door naar de volgende pagina's om meer te weten te komen over de werking van gender en gendermechanismen.