Vrouwen in deeltijdwerk: dwang of keuze?

VUB-onderzoeker Deborah De Moortel maakte een analyse rond vrouwen in deeltijdwerk voor Denktank Minerva. Kiezen vrouwen er vrijwillig voor om zoveel vaker dan mannen deeltijds te werken of is er meer aan de hand?

In ons land werkt (gebaseerd op cijfers uit 2016) 44,5% van alle loontrekkende vrouwen deeltijds tegenover 10,6% van de loontrekkende mannen. Dat is geen klein verschil. Deeltijds werken brengt heel wat nadelen met zich mee: een lager loon, een lager pensioen en lagere uitkeringen bij ziekte of werkloosheid. Het maakt vrouwen economisch kwetsbaarder ten opzichte van mannen. Deeltijds werk speelt dus een belangrijke rol in de loon- en pensioenkloof. Willen we daar iets aan doen, dan moeten we kritisch kijken naar de redenen waarom vrouwen, meer dan mannen, kiezen voor deeltijdswerk.

Waarom kiezen zoveel vrouwen dan voor deeltijdwerk? Of is het geen echte keuze? En hoe kunnen we dat veranderen? De Moortel belicht in haar analyse enkele mogelijke achterliggende redenen voor deze cijfers. Vaak heeft de keuze voor deeltijds werk te maken met de hoge verantwoordelijkheden op het thuisfront. Huishoudelijke taken en de zorg voor kinderen of andere hulpbehoevende familieleden komt vaak op de schouders van vrouwen terecht.

Het is door deze genderstereotiepe rollen dat mama's vaak als voornaamste ouder worden beschouwd. Hierdoor krijgen ze evenwel een tweederangspositie op de arbeidsmarkt toebedeeld. Aan de andere kant van het verhaal wordt dan weer van mannen verwacht dat zij instaan voor het leeuwendeel van het gezinsinkomen. Dat duwt hen in een slechts bijkomende ouderrol.

De Moortel benadrukt dat een betere work-life balance belangrijk is om de (economische en sociale) ongelijkheid tussen mannen en vrouwen weg te werken. Ze roept wetenschappers daarom ook op om in onderzoek ook de redenen waarom een persoon kiest voor deeltijds werk in rekening te brengen, iets wat vandaag vaak onbelicht blijft.

"Toch is dit geen pleidooi om vrouwen aan te sporen voor voltijdswerk te gaan", sluit De Moortel af. "Onvrijwillig voltijdwerk is net zo slecht voor het mentaal welzijn als onvrijwillig deeltijdwerk. De oplossing lijkt mij ook niet zomaar om vrouwen meer of langer zwangerschapsverlof of ouderschapsverlof te geven. De oplossing ligt eerder in werk en gezinsleven combineerbaar te maken, voor zowel vrouwen als mannen, door afspraken te vinden tussen werknemers en werkgevers die dat mogelijk maken."

Bron en meer lezen: Denktank Minerva