Maatschappelijke positie en participatie van mannen en vrouwen

Statistiek Vlaanderen publiceerde begin 2021 een statistisch rapport dat via een brede waaier aan thema's de feitelijke status van gender(on)gelijkheid in Vlaanderen becijfert en bespreekt.

Begin dit jaar publiceerde Statistiek Vlaanderen het rapport 'Maatschappelijke positie en participatie van mannen en vrouwen'. Het is het eerste van een nieuw soort rapporten, waarin statistieken over een bepaald thema of doelgroep worden samengebracht. De brede waaier aan statistieken is gebaseerd op gegevens uit administratieve databanken en bevolkingsenquêtes. Per statistiek wordt ingegaan op de huidige situatie, de evolutie van deze situatie, en een vergelijking met cijfers uit andere landen van de EU.

Meten is weten, en dus bevat dit rapport zeker een schat aan waardevolle informatie over de huidige status van gender(on)gelijkheid in Vlaanderen. Een kanttekening, die de auteurs ook zelf maken, is evenwel dat de cijfers gebaseerd zijn op een binaire geslachtsopdeling. "De specifieke positie van personen wiens genderidentiteit (hoe ze zich voelen) niet overeenstemt met hun geboortegeslacht komt niet aan bod in dit rapport. Dat is een gevolg van het feit dat over deze zeer diverse groep, die aangeduid kan worden met de overkoepelende term ‘transgender personen’, momenteel nog niet op een systematische manier gegevens worden verzameld." Meer duiding hierover lees je op pagina 5 van het rapport.
 

Een breed spectrum aan onderwerpen komt in dit rapport aan bod, van subjectieve gezondheid tot digitale participatie. Hieronder lichten we er enkele uit:

• Onderwijs en vorming (p. 17-46 in het rapport): Vrouwen zijn tegenwoordig hoger geschoold dan mannen. Maar: vrouwen mogen hun opleidingsachterstand dan wel al hebben omgebogen in een voorsprong, het blijft wel zo dat ze andere opleidingen volgen dan mannen. Zowel in de laatste jaren van het secundair onderwijs als in het hoger onderwijs is een opsplitsing naar geslacht duidelijk zichtbaar. In het afgelopen decennium is er op dit vlak weinig veranderd.
   
• Betaalde en onbetaalde arbeid (p. 47-82): Niettegenstaande de sterke toename van de arbeidsdeelname van vrouwen tijdens de voorbije decennia zijn er nog steeds beduidend minder vrouwen op de arbeidsmarkt te vinden dan mannen. Vrouwen werken ook nog steeds vaker deeltijds en verlaten vaker dan mannen tijdelijk de arbeidsmarkt in de vorm van loopbaanonderbreking, tijdskrediet of een specifieke vorm van thematisch verlof. De seksesegregatie uit het onderwijs zet zich bovendien voort op de arbeidsmarkt: mannen en vrouwen zijn niet evenredig verdeeld over de verschillende (sub-)sectoren, met over het algemeen lagere lonen in sectoren waar vrouwen oververtegenwoordigd zijn. Vrouwen blijven bovendien oververtegenwoordigd in lagere functies, mannen in hogere.
   
• Besluitvorming (p. 123-132): Mannen zijn nog steeds oververtegenwoordigd in de parlementen en provincie- en gemeenteraden, al is er in het afgelopen decennium wel een duidelijke tendens merkbaar naar een meer gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen. Ook in de raden van bestuur van de Vlaamse commerciële vennootschappen en bedrijven zetelen iets meer mannen dan vrouwen. Dat overwicht is nog groter bij zaakvoerders, in alle bedrijfsgroottes en in alle sectoren. En ook wat de besluitvorming in verenigingen betreft, blijken mannen vaker bestuurslid te zijn dan vrouwen. 
   
• Attitudes en gedrag (p. 141-160): De weerstand tegen een gelijke taakverdeling tussen mannen en vrouwen in het huishouden en bij de opvoeding van kinderen is het afgelopen decennium gedaald, bij zowel mannen als vrouwen. Bij de weerstand tegen een gelijke vertegenwoordiging in topfuncties is dat niet het geval, bij mannen noch vrouwen. Vrouwen staan over het algemeen positiever tegenover gendergelijkheid dan mannen. Vrouwen maken zich ook vaker dan mannen zorgen over hun veiligheid: ze voelen zich vaker onveilig in de eigen buurt en mijden vaker bepaalde plaatsen. 
   

Bekijk het volledige rapport op de website van Statistiek Vlaanderen.