Geslachtsregistratie door de overheid: we komen van ver
Joz Motmans is coördinator van het Transgender Infopunt (TIP), een neutrale, gratis en anonieme plek voor vragen over genderdiversiteit en het transgenderthema. Motmans is verantwoordelijk voor de dagelijkse organisatie, en is aanspreekpunt voor pers, andere organisaties, onderzoek en beleid.
In Nederland hebben heel wat organisaties onder initiatief van Willemijn da Campo de overheid zover gekregen dat deze afgelopen zaterdag tijdens een ceremonie haar excuses aanbood voor het leed dat ze heeft berokkend met de oude transwet. Ook in België was er tussen 2007 en 2018 een gelijkaardige wet. Tien jaar lang leefden we in een maatschappij die het juridisch helemaal oké vond dat trans personen zich niet op natuurlijke wijze mochten voortplanten én zich juridisch erkend wisten. Het was kiezen of delen. Wil je zo graag man of vrouw zijn? In ruil graag je gameten (eierstokken of testes) verwijderen. Laat ons dat nooit vergeten: ook de Belgische overheid heeft haar burgers tien jaar lang verplicht zich te laten steriliseren als men juridische erkenning als man of vrouw wilde. Ik ben persoonlijk dan ook zeer geëmotioneerd door de excuses die de Nederlandse overheid bij monde van demissionair minister Ingrid van Engelshoven (Emancipatie) maakte voor de oude Transgenderwet (herbekijk de video: https://www.youtube.com/watch?v=NjiijLlVOrc). En ik roep de Belgische overheid op dit voorbeeld te volgen. En ik buig diep voor het werk van Willemijn en alle betrokken organisaties.
Want we komen van ver, en we moeten nog ver. Voor 2007 had je zelfs geen 'recht' op een juridische erkenning of wijziging, maar was het een 'gunst', afhankelijk van de willekeur van de rechter die toevallig voor je zat. Zo ben ik zelf tot 2x toe naar de rechtbank mogen hollen, me 'gaan tonen' om onder het onderzoekend oog van een ongeïnteresseerde rechter, en met een dure advocaat aan mijn zijde, mijn 'man zijn' te verkrijgen. Zot eigenlijk: ik die jaren zoekend was naar mijn persoonlijke genderinvulling, en de rechter die in nog geen 2 minuten besluit dat het wel oké is. Ik herinner me het gedoe met de voornaamswijziging ("bestaat Joz met een z wel en kan u dat aantonen, mijnheer?"), het gedoe met de erkenning van ons kind, dat eerst wel, dan weer niet en dan toch weer wel een vader kreeg toegewezen (het 'vermoeden van vaderschap' stond even op de helling bij het 'ontdekken' van mijn juridische wijziging), het gedoe met de akte van ons huis, ... gewoon: het gedoe. Maar ook: het emotionele leed in ons gezin, de onzekerheid, de kosten, de onzinnige procedures,... Iets wat héél veel trans personen zullen herkennen.
We komen van ver en we moeten nog ver. Net vandaag barst in de kranten de discussie (eindelijk) los van waar we heen moeten met dat registreren van geslacht (of was het nu gender?). In de ogen van velen een 'onnozelheid' maar in het leven van de duizenden trans en non-binaire personen in ons land een zaak van erkenning, non-discriminatie en gewoon: geluk. De eerste wetsvoorstellen liggen bijna klaar in het parlement. Het zijn kleine stapjes op weg naar een noodzakelijke verandering. Samen met collega's Pieter Cannoot, Gerd Verschelden, Guy T'Sjoen, en Martine Cools publiceerden we onze visie op de mogelijke opties in de toekomst, en de weg er naar toe. Zoals een visie betaamt is dat te genuanceerd om in een facebookpost samen te vatten. Maar hier leest u er meer over op onze Transgender Infopunt website: https://transgenderinfo.be/visie-op-hervorming.../
In tussentijd, beste regering, kijk eens even naar onze Noorderburen. Ik weet het, op vlak van LGBTI+ rechten is er soms wat rivaliteit over wie het beter doet: België of Nederland. Maar daar gaat het hier niet over. Het gaat hier om de erkenning van de fout die gemaakt is in het verleden. Over het opnemen van deze verantwoordelijkheid en het publiekelijk uiten van gepaste excuses. Een houding niet gemeten in rankings of indexen, maar in feite "hors catégorie" is. U krijgt er m.a.w. geen punten voor. Wel respect, o.a. van ondertekende.
